การใช้กระดาน

เทคนิคการใช้กระดานดำ
กระดาน ดำหรือกระดานชอล์ก เป็นสื่อการสอนที่จำเป็นอย่างยิ่งสำหรับการสอนในทุกระดับชั้น โดยเฉพาะในระดับประถมศึกษา และมัธยมศึกษา ห้องเรียนยังจำเป็นต้องมีกระดานดำ แม้ว่าเทคโนโลยีทางการสอน นวัตกรรมทางการศึกษาจะพัฒนาก้าวหน้าไปอย่างไรก็ตาม ผู้สอนก็ยังจำเป็นต้องใช้กระดานดำประกอบการสอนอยู่เสมอ ทักษะการใช้กระดานดำจึงจำเป็นสำหรับครูผู้สอน ครูที่มีประสิทธิภาพจะมีความสามารถในการใช้กระดานดำช่วยสื่อความหมาย และเสริมความเข้าใจในบทเรียนให้แก่ผู้เรียนได้อย่างดี ผู้สอนจึงต้องใช้กระดานดำให้ถูกต้องตามหลักการ และใช้ให้คุ้มค่า โดยอาจใช้วาดภาพใช้ติดตามแผนภูมิ ใช้ฝึกการเขียนของผู้เรียน ฯลฯ เป็นต้น


ความหมาย
คำว่า “กระดานดำ” ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช 2542 หมายถึง กระดานใหญ่มักทาสีดำ ใช้เป็นอุปกรณ์การสอนการเรียน(ราชบัณฑิตยสถาน,2546:32)
อินทิรา บุณยาทร (2542:266) กล่าวว่า การใช้กระดานดำหมายถึง การที่ครูใช้กระดานดำเป็นเครื่องมือในการเรียนการสอน ให้เกิดความเข้าใจ ความรู้ และประสบการณ์ต่างๆ จะใช้ในช่วงเวลาของการสอน
สรุปได้ว่า เทคนิคการใช้กระดานดำ หมายถึงกลวิธี ในการเขียนหรือวาดตัวอักษร ตัวเลขภาพ สัญลักษณ์หรือลายเส้นต่างๆ บนกระดานที่ใช้เป็นอุปกรณ์การสอนได้อย่างมีระเบียบ สะอาด เรียบร้อย ดูแล้วสวยงามและเข้าใจง่าย


ชนิดของกระดานดำ
กระดานดำมีอยู่ 3 ประเภทได้แก่
1. แบบติดตั้งถาวร
2. แบบตั้งบนขาหยั่ง เคลื่อนที่ได้
3. แบบม้วนได้


วัตถุประสงค์ของการใช้กระดานดำ
1. ใช้เพื่อประกอบการอธิบาย สรุป และทบทวนบทเรียน
2. ใช้เพื่อเปิดโอกาสให้นักเรียนได้แสดงความรู้ ความคิดเห็น และศักยภาพด้านอื่นๆ
3. ใช้เพื่อเสริมการใช้สื่ออุปกรณ์อื่นๆ
4. ใช้เพื่อประกอบการจัดกิจกรรมต่างๆในชั้นเรียน

คุณสมบัติเด่นของกระดานดำ
กระดานดำมีคุณสมบัติที่เด่น ดังนี้
1. สามารถใช้ได้ทุกเวลาและทุกโอกาส
2. ไม่ชำรุดเสียหายได้ง่าย
3. ผู้เรียนสามารถมองเห็นพร้อมๆ กันได้ทั้งชั้น
4. เขียนและลบได้ง่าย
5. นำเสนอข้อคิดใหม่ได้ทันที
6. ใช้ได้ทั้งครูและนักเรียน

ประโยชน์ของกระดานดำ
กระดานดำมีประโยชน์ดังนี้
1. ใช้ประกอบการสอน การอธิบาย การทดสอบ สรุป และทบทวนบทเรียน
2. ใช้ร่วมกับโสตทัศนวัสดุอื่นๆ ช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น
3. ใช้แสดงข้อเท็จจริง แนวคิด และกระบวนการต่างๆ
4. ใช้แสดงศัพท์ใหม่ๆ คำจำกัดความ กฎ และคำนิยามให้ผู้เรียนเข้าใจได้ดี
5. เหมาะต่อการส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ร่วมกิจกรรมในการสาธิตและอธิบาย เนื้อหาวิชาแก่เพื่อร่วมชั้น

หลักการใช้กระดานดำ
การใช้กระดานดำต้องใช้อย่างมีหลักการ ดังนี้
1. เลือกเขียนเฉพาะหัวข้อและใจความสำคัญ ไม่ควรเขียนให้มากและแน่นเกินไป
2. กระดานดำที่มีความยาวมากๆ ควรขีดเส้นแบ่งเป็นสองหรือสามส่วนตามความเหมาะสม
3. ควรเริ่มเขียนจากด้านบนซ้ายของกระดานดำไปทางขวา
4. สิ่งที่เขียนหรือหแสดงบนกระดานดำ ควรเป็นข้อความสั้นๆ กะทัดรัดและเข้าใจง่าย
5. ตัวอักษรควรใหญ่พอที่นักเรียนจะมาองเห็นได้ชัดเจนทั้งชั้น และควรเน้นจุดสำคัญโดยการใช้ชอล์กสีหรือการขีดเส้นใต้
6. เมื่อเขียนกระดานดำเสร็จทุกครั้ง ควรตรวจสอบข้อความที่เขียนบนกระดาน ถ้าเขียนผิดครูควรแก้ไขก่อน ซึ่งทำให้นักเรียนได้รับความรู้ที่ถูกต้อง
7. ขณะที่อธิบายเรื่องราวบนกระดาน ไม่ควรยืนบังข้อความที่ครูเขียนไว้ ครูควรยืนห่างจากกระดานเล็กน้อย และใช้ไม้ชี้
8. การใช้กระดานดำแต่ละครั้ง ควรได้เตรียมการมาล่วงหน้าว่า จะเขียนข้อความหรือรูปอะไรบ้าง
9. การเขียนรูปทางคณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ที่จ้องการความถูกต้องแน่นอน ควรใช้เครื่องมือช่วยในการเขียน จะทำให้ถูกต้องและรวดเร็วขึ้น
10. การลบกระดานที่ถูกวิธีต้องลบจากซ้ายไปขวา และจากบนลงล่าง


ความจำเป็นของการเขียนกระดานดำสำหรับการสอนของครู
1. เป็นที่สำหรับบันทึกข้อความสำคัญที่ครูสอน รวมทั้งความรู้ของนักเรียน
2. เป็นจุดรวมของความสนใจของนักเรียนทั้งห้อง
3. การเขียนกระดานดำให้ถูกต้องตามอักขรวิธีของการเขียน และการสะกด เขียนให้อยู่ในแนวระดับและเขียนให้เป็นไปโดยลำดับอย่างมีระเบียบครูต้องฝึกฝนให้เกิดทักษะความชำนาญเพื่อให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดี และเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับนักเรียน ในเรื่องการเขียนตัวอักษรและการใช้กระดานดำ


สิ่งที่ครูควรทราบเพื่อเป็นความรู้พื้นฐานในการใช้กระดานดำ
การปฏิบัติตนเป็นตัวแบบของครูนั้นมีผลต่อการเลียนแบบของนักเรียน กาเขียนหนังสือให้ถูกต้องตามอักขระวิธีการเขียนและการสะกด เขียนให้เป็นระเบียบและสวยงามเป็นสิ่งจำเป็นอย่างหนึ่งสำหรับการเรียนรู้ของนักเรียน และบุคคลจะจำความรู้ที่ต้องการให้ได้ดีถ้าความรู้นั้นได้รับการจัดเข้าเป็นระเบียบหรือเสนอในรูปของความสำคัญตามลำดับ ฉะนั้น การเขียนกระดานดำต้องมีการจัดลำดับข้อความ และการเน้นจุดสำคัญ เป็นต้น




เทคนิคการใช้กระดานดำ
1. คำนึงถึงความสะอาด
2. ต้องเขียนให้ตัวหนังสือมีขนาดพอเหมาะ อ่านง่าย ชัดเจน เป็นระเบียบ
3. ควรเน้นจุดสำคัญโดยการใช้ชอล์กสีหรือขีดเส้นใต้ และควร เขียนชื่อเรื่องไว้กลางกระดานดำ
4. เลือกเขียนเฉพาะหัวข้อและใจความสำคัญ
5. เมื่อเขียนเสร็จตรวจสอบความถูกต้อง
6. เขียนกระดานโดยเอียงตัวเข้าหา จะได้ไม่บังข้อความที่เขียนไว้
7. เมื่อจะสอนเรื่องใหม่ ควรลบข้อความเนื้อหาเดิมให้หมด เสียก่อน
8. ใช้ภาพการ์ตูนลายเส้นประกอบทำให้น่าสนใจยิ่งขึ้น
9. แบ่งกระดานดำออกเป็นส่วนๆแล้วเขียนให้หมดเป็นส่วนๆไปเปิดโอกาสให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมในการใช้กระดานดำ
10. กรณีที่ต้องเขียนรูปทรงเรขาคณิต ควรใช้เครื่องมือช่วย
11. ขณะอธิบายข้อความบนกระดานดำ ครูควรยืนชิดไปทางด้าน ใดด้านหนึ่งของกระดานดำ ให้ใช้ไม้ชี้ และไม่หันหลังให้นักเรียนขณะอธิบาย
12. ถ้าสอนนักเรียนที่เริ่มหัดเขียน ครูต้องเขียนคัดตัวบรรจงเพื่อเป็นแบบอย่างที่ดี




สิ่งที่ครูควรปฏิบัติในการฝึกเทคนิคการเขียนกระดานดำ
ครูควรฝึกเขียนกระดานดำให้ถูกต้องตามหลักการที่ได้ศึกษามา รวมทั้งพิจารณาดูความเหมาะสมหรือความบกพร่องของตนเองในการใช้กระดานดำการพิจารณาอาจพิจารณาด้วยตนเอง สอบถามความคิดเห็นจากเพื่อนหรือสอบถามจากนักเรียน เมื่อพบข้อบกพร่องก็ปรับปรุงแก้ไข และฝึกเทคนิคการเขียนกระดานดำให้เกิดความชำนาญ เพื่อให้สามารถนำไปใช้ในการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ข้อควรคำนึงในการใช้กระดานดำ
ผู้สอนควรคำนึงถึงข้อต่อไปนี้ในการใช้กระดานดำ
1. ขอบล่างของกระดานดำควรอยู่ในระดับสายตาของผู้ดู
2. ที่นั่งของผู้ดูควรอยู่ในอาณาเขต 60 องศา วัดจากกึ่งกลางของกระดาน
3. คนที่นั่งหน้าชั้นควรอยู่ห่างจากกระดาน 3 เมตร เป็นอย่างน้อย
4. มีแสงสว่างที่กระดานดำเพียงพอที่จะทำให้นักเรียนเห็นได้อย่างชัดเจน
5. คำนึงถึงการสะท้อนแสงทีมากระทบกระดานดำ ทำให้นักเรียนบางคนเห็นข้อความไม่ชัดเจน อาจต้องปิดหน้าต่างหรือปิดประตูบางบาน
6. เขียนกระดานดำอย่างเป็นระเบียบ เขียนตัวหนังสือให้มีหัว อ่านง่าย และชัดเจน

7. ไม่ควรเขียนกระดานดำนานเกินไป ทำให้เสียเวลา และเสียความเป็นระเบียบวินัยของห้อง



อ้างอิงมาจาก
ณรงค์ กาญจนะ เทคนิคและทักษะการสอนเบื้องต้น เล่ม 1 กรุงเทพ : จรัสสนิทวงศ์การพิมพ์ 2553
"การใช้กระดานดำ" เข้าถึงได้จาก http://kanchit004.wordpress.com วันที่ 20 ธันวาคม 2553